احتمالا تابحال وقتی درحال مشاهده مشخصات فنی موتورهای مختلف بوده‌اید با اصطلاح‌های SOHC یا DOHC روبرو شده‌اید. این اصطلاح‌ها هرکدام به یک ساختار از انجین موتورسیکلت یا ماشین اشاره دارند. امروز توی این مقاله میخوایم به معنی و مفهوم و تفاوت بین این اصطلاح‌ها بپردازیم.
عملکرد کلی انجین بصورت ساده
در انجین موتورها بصورت ساده میتوان گفت که ترکیب سوخت بنزین و هوا از طریق سوپاپ‌ها وارد سیلندر میشود و توسط پیستون فشرده میشود. بعد از فشرده شدن با جرقه زدن شمع احتراق صورت میگیرد و بازهم دود و آلاینده‌های تولید شده از دیگر سوپاپ‌ها تخلیه میشود.
باز و بسته شدن سوپاپ‌ها توسط بادامک انجام میشود که خود بادامک‌ها نیز توسط شفت‌هایی بنام میل سوپاپ یا میل بادامک به چرخش درمیآیند. نقش اصلی میل بادامک یا میل سوپاپ زمان‌بندی دقیق باز و بسته شدن سوپاپ‌ها برای دریافت بهینه‌ترین قدرت از انجین است.
SOHC چیست؟
SOHC مخفف عبارت Single OverHead Camshaft است. زمانی که برای باز و بسته کردن سوپاپ‌های ورودی و خروجی از یک میل سوپاپ که در قسمت بالایی سیلندر قراربگیرد ساختار آن را SOHC نام‌گذاری میکنند.
نمونه‌های این موتورها، بنلی 180، آپاچی 180 و هوندا کلیک 150 هستند.
DOHC چیست؟
DOHC یا Double OverHead Camshaft زمانی استفاده میشود که در انجین از دو میل سوپاپ استفاده شده باشد. در اینصورت یکی از میل سوپاپ‌ها وظیفه بازوبسته کردن سوپاپ‌های ورودی و دیگری وظیفه بازوبسته کردن سوپاپ‌های خروجی را برعهده دارد.
نینجا 250، بنلی 250 دوسیلندر و یاماها R25 از موتورهایی هستند که از DOHC بهره میبرند.
تفاوت آنها چیست؟
بطور کل هردو یک عمل را انجام میدهند اما با این حال تفاوت‌هایی بین SOHC و DOHC وجود دارد.
بازده نسبت به حجم
موتورهای دارای سیستم DOHC نسبت به SOHC ترکیب سوخت بنزین و هوا را بیشتر و بهتر دریافت و وارد سیلندر میکنند که باعث ایجاد قدرت و سواری بهتر میشود.
دور در دقیقه
موتورهای DOHC به دلیل اینکه تنظیم آنها مهندسی‌شده و دقیق‌تر است موتور میتواند با دوربیشتری در یک بازه زمانی نسبت به SOHC کار کند. سوپاپ‌ها نیز طوری قرارمیگیرند که حداکثر کارایی ممکن را ایجاد کنند و همین باعث ایجاد قدرت بیشتر میشود.
وزن
SOHC به دلیل تعداد کمتر سوپاپ به ازای هر سیلندر، وزن کمتر و مونتاژ راحت‌تری نسبت به DOHC دارد.
نتیجه
در نتیجه نمیتوان گفت که موتور SOHC بهتر است یا موتور DOHC چون هرکدام مزیت‌ها و معایب‌هایی دارند. حتی نمیتوان گفت که موتورهای SOHC بخاطر تفاوت‌هایی که دارد ضعیف‌تر است چون قدرت کلی موتور بستگی به خیلی از موارد دیگر هم دارد. ممکن است یک سیستم SOHC بتواند بهتر از DOHC برای موتورسیکلت عمل کند. درنهایت همچیز به ساختار کل و شرکت سازنده انجین بستگی دارد که بتواند بهینه‌ترین راه را برای ساخت انجین پیداکند و حداکثر قدرت را تولید کند.
